Στην αρχή θα σε συνεπάρει η πανοραμική θέα του Κορινθιακού Κόλπου, στη συνέχεια θα βρεθείς να χαζεύεις ένα ένα τα όμορφα χωριά που θα βρεθούν στον δρόμο σου λίγο πριν σκαρφαλώσεις τα κράσπεδα των βουνών και χωθείς μέσα στα πυκνόφυτα δάση. Τελικά αυτό που θα πάρεις μαζί σου από τούτο τον τόπο είναι η δύναμη της φύσης που αποτυπώνεται ανεξίτηλα στις εικόνες, στους ήχους και στα χρώματα.
Είχα διαβάσει πριν από αρκετά χρόνια πως εδώ, στα δάση του Σαραντάπηχου της Εβροστίνας και της Καρυάς έβρισκαν καταφύγιο οι τελευταίοι λύκοι του Μοριά -τουλάχιστον μέχρι το 1940- πριν τους εξοντώσουν οι ασθένειες και το ανελέητο κυνήγι. Τότε μου είχε φανεί κάπως υπερβολικό καθώς θεωρούσα πιο λογικό το μεγάλο αυτό σαρκοβόρο να επιβίωνε σε βουνά όπως το Μαίναλο, ο Χελμός, ο Ερύμανθος ή ο Ταΰγετος. Οταν βέβαια με τον καιρό άρχισα να περιηγούμαι τα σκιερά δάση που καλύπτουν ακόμη την ορεινή περιοχή ανάμεσα στον Χελμό και τη Ζήρεια, κατάλαβα το γιατί.
Η Εβροστίνα ή Ευρωστίνη (παλαιότερα Ζάχολη) απέχει 12,5 χιλιόμετρα από το παραλιακό Δερβένι.
Τούτος το τόπος, αν και απέχει μόλις λίγες δεκάδες χιλιόμετρα από τα παράλια του Κορινθιακού κόλπου και τα μεγάλα αστικά κέντρα του, εκπέμπει μια πρωτόγνωρη άγρια γοητεία που ακόμη και σήμερα δεν περνά απαρατήρητη.
Βράχινες εξάρσεις ορθώνονται για πολλά μέτρα πάνω από χαράδρες και κοιλάδες. Παντού σκιερά δάση ελάτων, πεύκων και χαμηλότερα δρυών καλύπτουν σαν χαλί το τοπίο. Σπηλιές, γκρεμοί, βουερά ρυάκια συμπληρώνουν το ορεινό σκηνικό. Στο βάθος του ορίζοντα ποζάρουν, κάπως απόμακρες αλλά εύκολα διακριτές, οι κορυφές του Χελμού, της Ντουρντουβάνας, της Μικρής και της Μεγάλης Ζήρειας. Οι ασφαλτοστρωμένοι οδικοί άξονες που ξεκινούν από το παραλιακό Δερβένι και σκαρφαλώνουν προς το κεφαλοχώρι της Εβροστίνας για να κατευθυνθούν ψηλότερα, είτε προς Καρυά, Τρίκαλα ή Γκούρα και Φενεό, έχουν φαινομενικά τιθασεύσει τούτο τον αγριότοπο. Λίγο όμως σαν ξεφύγεις από την πεπατημένη, νιώθεις ότι βρίσκεσαι μόνος στη μέση του πουθενά.
Το αξιοπερίεργο είναι πως όλα αυτά μπορείς να τα ζήσεις στο χρονικό διάστημα του Σαββατοκύριακου, χωρίς να χρειαστεί να διανύσεις εκατοντάδες χιλιόμετρα αναζητώντας πιο απόμακρους ορεινούς προορισμούς και χωρίς να στερηθείς τις ανέσεις και τη θαλπωρή που προσφέρουν οι αρκετοί ορεινοί ξενώνες που δημιουργήθηκαν τα τελευταία χρόνια στη γύρω περιοχή.
Από την Εβροστίνα η πορεία μας χάνεται στην αγκαλιά των βουνών, κερδίζοντας υψόμετρο με μερικές γρήγορες ανηφορικές και απότομες στροφές.
Η Εβροστίνα ή Ευρωστίνη (παλαιότερα Ζάχολη) απέχει 12,5 χιλιόμετρα από το παραλιακό Δερβένι και θεωρείται, όπως θα διαπιστώσετε ιδίοις όμμασι, το «μπαλκόνι» του Κορινθιακού κόλπου. Το χωριό, καθώς αναπτύσσεται στα 600 έως 750 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, προφέρει αεροπορικών διαστάσεων θέαση προς τον κλειστό κόλπο.
Βέβαια, όσο κι αν σας τρώει η περιέργεια για τη συνέχεια της διαδρομής, η Εβροστίνα δεν είναι από τα μέρη που τα προσπερνάς εύκολα.
Η Παναγιά των Βράχων κουρνιάζει σε μια βαθιά ρωγμή της πέτρας.
Το χωριό απλώνει τις δυο γειτονιές του σε μια σχετικά ομαλή ράχη του Μαύρου Ορους (υψόμ. 1.756) σ' έναν τόπο κατάφυτο από οπωροφόρα δέντρα (κερασιές, καρυδιές καστανιές, δαμασκηνιές), το καλοκαίρι περιβόλια πρασινίζουν τις πεζούλες (περίφημα είναι τα φασόλια Ζάχολης), ενώ ψηλότερα αρχίζει η ζώνη των μαύρων πεύκων και των ελάτων.
Στη μικρή όμορφη πλατεία με τον γεροδεμένο πλάτανο που βρίσκεται πάνω στον δρόμο σας θα σταθείτε για λίγο, θα πιείτε παγωμένο νερό από τις κρήνες και θα απολαύσετε τη θέα. Ενδιαφέρον είναι το ποταμάκι των Μύλων που διασχίζει το χωριό και μέρος της κοίτης του έχει διαμορφωθεί κατάλληλα για περπάτημα. Στη συνέχεια θα κάνετε μια βόλτα στις πέτρινες γειτονιές όπου παρ' όλη την ανοικοδόμηση διατηρούνται μερικά γεροφτιαγμένα παμπάλαια σπίτια.
Το κεφαλοχώρι Γκούρα ακουμπά στα βραχώδη πρανή της Ζήρειας, σε υψόμετρο 900 μέτρων.
Με σύντομη παράκαμψη θα επισκεφθείτε τον οικισμό Χελυδόρι (3 χλμ.), όπου βρίσκεται το μετόχι της μονής του Προφήτη Ηλία, κτίσμα του 1740. Στην έξοδο του χωριού προς Γκούρα δεσπόζει ο ναός του Αγίου Γεωργίου (1811), το καμάρι της Εβροστίνας με τους 17 τρούλους (!).
Από το Σαραντάπηχο στην Γκούρα
ΑΦΗΝΟΝΤΑΣ πίσω την Εβροστίνα θα ρίξουμε μια τελευταία κλεφτή ματιά στη γαλάζια επιφάνεια του Κορινθιακού, καθώς στη συνέχεια η πορεία μας χάνεται στην αγκαλιά των βουνών κερδίζοντας υψόμετρο με μερικές γρήγορες ανηφορικές και απότομες στροφές.
Η κρήνη στο χωριό Σαραντάπηχο.
Υστερα από επτά χιλιόμετρα ανάβασης θα βρεθούμε σε ύψος 1.300 μέτρων, όπου ο δρόμος χωρίζεται σε τρία παρακλάδια. Το δεξί κρύβεται μέσα στο πυκνό δάσος και καταλήγει έπειτα από 6 χιλιόμετρα στο απόμερο χωριό Σαραντάπηχο (υψόμ. 1.250). Οσο κι αν ακούγεται σήμερα παράδοξο, το Σαραντάπηχο στη διάρκεια του Μεσοπολέμου ήταν δημοφιλές θέρετρο αναψυχής και αναζωογόνησης.
Εδώ είχε κτισθεί το πολυτελές ξενοδοχείο «Αναγέννησις» και λειτουργούσε αεροδρόμιο (!) με απευθείας πτήσεις όχι μόνο από την Ελλάδα αλλά και από Ευρώπη και Β. Αφρική, για να εξυπηρετούνται (ελλείψει αυτοκινητόδρομων) οι «υψηλοί» προσκεκλημένοι.
Από το χωριό Αρχαία Φενεός (Καλύβια) θα κατευθυνθείτε προς τις όχθες της λίμνης Δόξα.
Επιστρέφοντας πίσω στην κεντρική διασταύρωση, ο αριστερός δρόμος φεύγει νοτιοανατολικά για τον πάλαι ποτέ ποιμενικό οικισμό Καρυά και νυν ορεινό θέρετρο (3 χλμ.) και καταλήγει στη Μεσαία συνοικία των Τρικάλων ύστερα από 11 ευχάριστα χιλιόμετρα.
Εμείς, ακολουθώντας τον μεσαίο δρόμο που συνεχίζει ευθεία, κατηφορίζουμε προς τη λεκάνη του Φενεού και το κεφαλοχώρι της Γκούρας. Με ήπιες στροφές η άσφαλτος συντονίζεται με τη φαρδιά κοίτη του ποταμού Ολβίου -οι ντόπιοι το γνωρίζουν ως Φονιάτικο ποτάμι-, ο οποίος πηγάζει από το Μαύρο Ορος και διασχίζει τη λεκάνη του Φενεού. Ο Ολβιος και τα παρακείμενα ορεινά ρέματα που κατεβαίνουν από τη Ζήρεια, την Ντουρντουβάνα και το όρος Σαϊτάς ευθύνονται για τα πλημμυρικά φαινόμενα του υψιπέδου του Φενεού (γνωστά από την αρχαιότητα). Σήμερα τα νερά του Ολβίου χάνονται στις καταβόθρες και εμφανίζονται λίγο δυτικότερα, κοντά στο χωριό Λυκούρια, ως πηγές του ποταμού Λάδωνα.
Κάτω Ταρσός: το θέαμα του συμπαγούς κάθετου βράχου, που ορθώνεται σαν θεόρατο τείχος στη μέση του δάσους, είναι επιβλητικό.
Στα 8 χλμ. θα δείτε δεξιά παράκαμψη για το χωριό Ανω Ταρσός και αμέσως ύστερα από 500 μέτρα τον δρόμο για Κάτω Ταρσό. Εδώ προτείνουμε να αφήσετε τον κεντρικό δρόμο και να πάτε μέχρι τον Κάτω Ταρσό (1.500 μέτρα). Θα διασχίσετε τον ήσυχο οικισμό και θα βρεθείτε να οδηγείτε σε στενό δύσκολο χωματόδρομο που καταλήγει έπειτα από κάποια ταλαιπωρία για τα χαμηλά αυτοκίνητα στην τοποθεσία Παναγιά Βράχων (1,8 χλμ.). Το θέαμα του συμπαγούς κάθετου βράχου, που ορθώνεται σαν θεόρατο τείχος στη μέση του δάσους, είναι επιβλητικό.
Εκεί, σε μια βαθιά ρωγμή της πέτρας, βρίσκεται φωλιασμένο το απέριττο ξωκλήσι, το οποίο όμως κακοποιούν αισθητικά οι τσιμεντένιες επεμβάσεις. Σύμφωνα με την παράδοση, το εκκλησάκι αυτό απο τελεί την ολοκλήρωση του τάματος κάποιας Ταρσιανής γυναίκας που σύμφωνα με τοπικό θρύλο σώθηκε με τη βοήθεια της Παναγίας μαζί με το παιδί της από βέβαιο θάνατο όταν, το 1458, ο Μωάμεθ Β' κατέλαβε το παρακείμενο κάστρο του βυζαντινού Ταρσού και έριξε όλες τις γυναίκες από τον κάθετο βράχο.
Ο Ολβιος ποταμός -οι ντόπιοι το γνωρίζουν ως Φονιάτικο ποτάμι- πηγάζει από το Μαύρο Ορος και διασχίζει τη λεκάνη του Φενεού.
Μετά τη διασταύρωση για Ταρσό ο δρόμος πλησιάζει πλέον στα πολυάριθμα χωριά της λεκάνης του Φενεού. Παρακλάδια του θα μας φέρουν στον οικισμό Στενό με τα όμορφα πετρόκτιστα σπίτια και στο κεφαλοχώρι Γκούρα, που ακουμπά στα βραχώδη πρανή της Ζήρειας, σε υψόμετρο 900 μέτρων. Ο θρύλος θέλει η Γκούρα να έχει κτισθεί από οικογένειες του βυζαντινού Ταρσού και σήμερα θεωρείται σημείο αναφοράς για όλα τα γύρω χωριά.
Από τα εντυπωσιακά πέτρινα σπίτια των αρχών του 19ου αιώνα ξεχωρίζουν αυτά των Οικονόμου, Σαρλή, Μούρτη, Ρομπόκου και Καπέλλου, που διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση. Στην όμορφη πλατεία δεσπόζει η εκκλησία των Ταξιαρχών (19ου αιώνα). Από το χωριό Αρχαία Φενεός θα κατευθυνθείτε προς τις όχθες της λίμνης Δόξα σύμφωνα με τις ταμπέλες. Πρόκειται για μια νεότευκτη μικρή, υγρή λεκάνη, που δημιουργήθηκε μετά την ανύψωση φράγματος το οποίο στα μέσα της δεκαετίας του 1990 τιθάσευσε τα νερά του Δόξα, παραπόταμου του Ολβίου. Περιμετρικά της λίμνης και για 10 χιλιόμετρα υπάρχει ασφάλτινος δρόμος. Συνήθως οι επισκέπτες και αντίστοιχα τα οχήματα (αυτοκίνητα και πούλμαν) συναθροίζονται στο Παλιομονάστηρο, το εκκλησάκι που βρίσκεται πάνω σε τεχνητή νησίδα. Λίγο ψηλότερα στις κατάφυτες πλαγιές δεσπόζει το επιβλητικό μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου, σκαρφαλωμένο σε ύψος 950 μέτρων.
Επίσης από το χωριό Αρχαία Φενεός (Καλύβια), ακολουθώντας δυστυχώς όχι ευδιάκριτες ταμπέλες, θα κατευθυνθείτε προς τον αρχαιολογικό χώρο όπου έχουν εντοπιστεί υπολείμματα της αρχαίας πόλης, την οποία αναφέρει και ο Παυσανίας. Ακόμη, στο χωριό αξίζει να επισκεφτείτε το μικρό μα ενδιαφέρον αρχαιολογικό μουσείο, όπου ανάμεσα στα άλλα εκθέματα ξεχωρίζει το μαρμάρινο κεφάλι της Υγείας, έργο του γλύπτη Αττάλου Λαχάρου από την Αθήνα.
Για την επιστροφή σας στην Κόρινθο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον δρόμο που περνά μέσα από τα χωριά Μοσιά - Καστανιά Στυμφαλία και κατηφορίζει προς το Κιάτο. Η Γκούρα απέχει από την Κόρινθο 85 χιλιόμετρα. Αν κατευθύνεστε προς Πάτρα - Τρίπολη ενδιαφέρουσα είναι η διαδρομή προς Λυκούρια (25 χλμ. από Γκούρα με πολλές στροφές), που πρώτα θα σας χαρίσει μια πανοραμική άποψη της πεδιάδας του Φενεού και στη συνέχεια θα σας βγάλει στον εθνικό δρόμο «111» ο οποίος συνδέει την Πάτρα με την Τρίπολη.
FAST INFO
Σαραντάπηχο
Το όνομα του ορεινού αυτού χωριού της Κορινθίας οφείλεται στη αθηναϊκή οικογένεια των Σαραντάπηχων. Ο πιο διάσημος γόνος της ήταν η Ειρήνη η Αθηναία, που παντρεύτηκε τον αυτοκράτορα Λέοντα Δ' (775 - 780 μ.Χ.). Οι Σαραντάπηχοι ίδρυσαν τον ομώνυμο οικισμό όταν αποσύρθηκαν εδώ, στην ορεινή Κορινθία, μετά τον θάνατο της αυτοκράτειρας.
Βυζαντινή Ταρσός
Η Ταρσός, που βρίσκεται κοντά στα σημερινά χωριά Ανω και Κάτω Ταρσός, άκμασε κατά την υστεροβυζαντινή περίοδο και διοικητικά υπαγόταν στο Δεσποτάτο του Μοριά. Το κάστρο της βρίσκεται στην κορφή του βράχου, πάνω από το σημερινό ξωκλήσι της Παναγιάς. Μετά την Αλωση της Κωνσταντινούπολης ο Μωάμεθ Β' ο Πορθητής βάλθηκε να κυριεύσει όλες τις βίγλες του Μοριά, όμως το κάστρο της Ταρσού δεν έπεφτε εύκολα. Ετσι, ο σουλτάνος απεφάσισε να κάνει συμφωνία με τους ντόπιους για να του το παραδώσουν με αντάλλαγμα την ελευθερία τους. Τελικά οι Τούρκοι δεν τήρησαν τη συμφωνία και όταν η πόλη έπεσε στα χέρια τους έσφαξαν τους περισσότερους κατοίκους της. Εκτοτε η βυζαντινή Ταρσός έσβησε από τον χάρτη.
Με τη βοήθεια του ημίθεου
Από τα αρχαία χρόνια η διαχείριση των νερών που πλημμύριζαν την πεδιάδα του Φενεού ήταν ένας διαρκής αγώνας για τους Φενεάτες. Από την έκβαση αυτού του αγώνα εξαρτιόταν η σοδειά τους και κατ' επέκταση η επιβίωσή τους. Σε αυτή την άνιση πάλη με τα στοιχεία της φύσης, οι αρχαίοι επιστράτευσαν θεούς και ανθρώπους και σύμφωνα με τη μυθολογία ακόμα και τον ημίθεο Ηρακλή. Ο ήρωας κατασκεύασε βάραθρα και άλλαξε την κοίτη του Ολβιου ποταμού με σκοπό να αποτρέψει τον κατακλυσμό της εύφορης γης με νερό και την καταστροφή της. Ομως τα βάραθρα συχνά έφραζαν και η σοδειά των γεωργών πνιγόταν και πάλι στα νερά. Μόνιμη και ρεαλιστική λύση στο πρόβλημα φαίνεται να έδωσαν τα τεχνητά έργα αποστράγγισης που έγιναν τον 19ο αιώνα.
Διαμονή
ΕΒΡΟΣΤΙΝΑ
Παραδοσιακός ξενώνας «ΕΒΡΟΣΤΙΝΗ» (27430 32122, www.evrostini.com). «ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΚΑΡΑΒΑ - ΤΑΜΠΟΥΖΑΝΗ» (6943101109, http://arhontikokarava.wix.com/arhontiko_karava). Ανακαινισμένο πέτρινο αρχοντικό.
ΚΑΡΥΑ
«ΚARIATIS RESORT» (27340 91000, www.karyatisresort.gr). Με θέα στο ελατόδασος και στις κορφές της Ζήρειας. Νεόκτιστος ξενώνας «ΚΟΡΦΕΣ» (27430 26746, www.korfes.gr). «ΑΝΑΡΑΔΑ SUITES» (27430 91396, www.anaradasuites.gr). «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΣΥΝΝΕΦΑ» (27430 91475, www.sinnefa.e-ziria.gr/grindex.html).
ΓΚΟΥΡΑ
«ΚΑΛΛΙΣΤΩ» (27470 51080, www.xenonascallisto.gr). «ΑΚΡΟΘΕΑ» (27470 51471, www.akrothea.gr). «ΣΕΜΕΛΗ», (27470 51319, 51195, www.hotelsemeli.gr). «ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΠΡΕΔΑΡΗ» (27470 51280, www.arhontikopredari.gr). «ΟΛΒΙΟΣ» (27470 51079, 51435. www.olvioshotel.gr). «ΓΚΟΥΡΑ» (6973744287, www.xenonas-goura.gr).
ΑΡΧΑΙΑ ΦΕΝΕΟΣ
«Ο ΜΙΤΟΣ ΤΗΣ ΑΡΙΑΔΝΗΣ» (27470 41254, www.mitosariadnis.gr).
ΠΑΝΟΡΑΜΑ
«ΞΕΝΩΝΑΣ ΑΛΕΞΙΟΥ» (27420 26200, www.alexiouhotel.gr). «Η ΦΕΝΕΑΤΙΣ» (27470 41456, www.feneatis.gr).
ΜΕΣΙΝΟ
«ΕΝ ΦΕΝΕΩ» (27470 41444, www.enfeneo.gr).
ΦΕΝΕΟΣ
«ΟΡΕΙΝΑ ΣΑΛΕ ΠΑΣΙΘΕΑ» (27470 51052 , www.pasithea.gr). «ΞΕΝΩΝΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣ» (27477 70300, www.efharisfiloxenon.gr). Στον δρόμο για Στενό «ΤΑ ΛΗΜΕΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΝΑ» (27430 91115, www.limeriapana.gr).
Φαγητό
Στην Εβροστίνα θα βρείτε την ταβέρνα «ΚΟΡΑΗΣ» (27430 31786) πάνω στον δρόμο, στην πλατεία, με έμφαση στα καλοψημένα κρεατικά. Επίσης το «ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΤΗΣ ΖΑΧΟΛΗΣ» (27430 31661) που σερβίρει ψητά στη σούβλα με σπέσιαλ γουρουνόπουλο αλλά και μαγειρευτά. Στην Καρυά υπάρχουν οι ταβέρνες «ΚΑΡΥΑ» (27430 91269) και «ΣΤΡΟΥΓΚΑ» (27430 91194). Εστιατόριο διαθέτουν επίσης οι ξενώνες «ΚARIATIS RESORT» και «ΑΝΑΡΑΔΑ SUITES». Στην Γκούρα μπορείτε να δοκιμάσετε την ταβέρνα «ΚΑΤΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟ» (27470 51260), την ψησταριά «ΚΛΗΜΑΤΑΡΙΑ» (27470 51352) και το «ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΜΕΖΕΔΟΠΩΛΕΙΟ» (27470 51200). Στα Καλύβια Φενεού υπάρχει η ταβέρνα «ΚΑΠΡΙΣ» (27470 41314) και στο Πανόραμα η ταβέρνα «ΛΟΥΙΖΑ» (27470 41375).
viewsofgreece.gr
