Οι επιστήμονες είχαν θαυμάσει την εξοχότητα του κώδικα του DNA όταν αποκωδικοποιήθηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του ’60 αλλά φαίνεται πως το DNA μας κρύβει κι άλλα μυστικά, που σιγά-σιγά αποκαλύπτονται.
Μία ομάδα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, με επικεφαλής τον Γιάννη Σταματογιαννόπουλο, καθηγητή γενετικής της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου, που έκανε τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Science”, ανακάλυψε έναν δεύτερο κώδικα κρυμμένο μέσα στο DNA.
O κώδικας αυτός περιέχει πληροφορίες που αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο οι επιστήμονες διαβάζουν τον κανονικό κώδικα του DNA και εξηγούν τις μεταλλάξεις του από άποψη υγείας. Έτσι, η ανακάλυψη μπορεί να ανοίξει νέους δρόμους για τη διάγνωση και θεραπεία πολλών ασθενειών.
Από τότε που αποκωδικοποιήθηκε για πρώτη φορά ο γενετικός κώδικας στη δεκαετία του ‘60, οι επιστήμονες υπέθεσαν ότι χρησιμοποιείτο αποκλειστικά για να γράφει πληροφορίες για τη δημιουργία των πρωτεϊνών. Όμως, η ομάδα του Σταματογιαννόπουλου ανακάλυψε πως το γονιδίωμα χρησιμοποιεί τον γενετικό κώδικα για να γράψει δύο διαφορετικές γλώσσες βιολογικού προγραμματισμού, μία που κωδικοποιεί και κατευθύνει τις πρωτεΐνες και μία δεύτερη που καθοδηγεί το κύτταρο σχετικά με το πώς τα γονίδια θα ελέγχονται. Η μια γλώσσα είναι γραμμένη πάνω από την άλλη και γι' αυτό ο δεύτερος κώδικας παρέμενε κρυφός τόσο καιρό.
«Για πάνω από 40 χρόνια πιστεύαμε ότι οι αλλαγές στο DNA που επιδρούν στον γενετικό κώδικα, έχουν επίπτωση απλώς στη δημιουργία των πρωτεϊνών. Τώρα ξέρουμε ότι αυτή η βασική υπόθεση για την ανάγνωση του ανθρωπίνου γονιδιώματος αποτελούσε μόνο το ήμισυ της εικόνας. Τα νέα ευρήματα δείχνουν ότι το DNA είναι μια απίστευτα ισχυρή συσκευή αποθήκευσης πληροφοριών, την οποία η φύση έχει αξιοποιήσει πλήρως με απρόσμενους τρόπους,» επεσήμανε ο Σταματογιαννόπουλος.
Ο γενετικός κώδικας χρησιμοποιεί ένα αλφάβητο 64 γραμμάτων, που ονομάζονται κωδικόνια. Η ομάδα του πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον βρήκε ότι μερικά κωδικόνια μπορούν να έχουν δύο έννοιες, μία που σχετίζεται με την αλληλουχία των πρωτεϊνών και μία σχετική με τον έλεγχο των γονιδίων. Οι δύο αυτές έννοιες φαίνεται να έχουν εξελιχθεί σε συνάφεια μεταξύ τους. Έτσι, οι εντολές που αφορούν στον έλεγχο των γονιδίων βοηθούν στη σταθεροποίηση ορισμένων ωφέλιμων χαρακτηριστικών των πρωτεϊνών και στο πως δημιουργούνται.
Η σημασία της ανακάλυψης είναι μεγάλη σε ό,τι αφορά στον τρόπο με τον οποίο οι επιστήμονες και οι γιατροί ερμηνεύουν το γονιδίωμα ενός ασθενούς, ενώ ανοίγει νέες πόρτες για τη διάγνωση και θεραπεία διαφόρων ασθενειών.
«Το γεγονός ότι ο γενετικός κώδικας μπορεί να γράφει ταυτόχρονα δύο είδη πληροφοριών σημαίνει ότι πολλές αλλαγές στο DNA που φαίνεται να μεταβάλουν τις αλληλουχίες των πρωτεϊνών, μπορούν στην πραγματικότητα να προκαλέσουν μία ασθένεια, διαταράσσοντας τα προγράμματα ελέγχου των γονιδίων ή ακόμα και τους δύο μηχανισμούς ταυτόχρονα,» δήλωσε ο Σταματογιαννόπουλος.
Πηγή: University of Washington
enet.gr
