Από τις μικρότερες και γοητευτικότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, η Λιουμπλιάνα
είναι μια ήρεμη και φιλόξενη πόλη με πλούσια πολιτιστική κληρονομιά και ατμόσφαιρα που συνδυάζει αρμονικά τα χαρακτηριστικά της Κεντρικής Ευρώπης και της Μεσογείου.
Πόση άραγε ομορφιά, κουλτούρα, μπαρόκ και αρτ νουβό αρχιτεκτονική, ζωντάνια και μεγαλοπρέπεια μπορούν να χωρέσουν στο κέντρο μιας πόλης, με πληθυσμό λιγότερο κι από την Πάτρα; Απάντηση στο παραπάνω ερώτημα δίνει με τον πιο άμεσο και πειστικό τρόπο η πρωτεύουσα της Σλοβενίας Λιουμπλιάνα, που φιγουράρει ανάμεσα στις πιο μικρές ?σε μέγεθος και πληθυσμό? πρωτεύουσες της Ευρώπης.
Πανοραμική εικόνα της Λιουμπλιάνα από τις επάλξεις του κάστρου.
Η μητροπολιτική καρδιά της Σλοβενίας,παρά την έκτασή της, κρύβει πλούσιο πολιτισμό και λαμπρά αρχιτεκτονικά αξιοθέατα που την κάνουν να φαίνεται πολύ μεγαλύτερη απ' όσο είναι.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που αρκετές μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις και πρωτεύουσες «ζηλεύουν» τη μικρή πριγκίπισσα της Σλοβενίας για τις ομορφιές και τη μοναδική της ατμόσφαιρα.
Ιδιαίτερα χαριτωμένη και ενδιαφέρουσα, η λιλιπούτεια Λιουμπλιάνα χαρακτηρίζεται από πολλούς ως μια εκθαμβωτική μικρογραφία της Βιέννης, της Μπρατισλάβας, της Πράγας ή και του Σάλτσμπουργκ.
Κτισμένη στο κεντρικό τμήμα της χώρας, σε υψόμετρο 278 μ., η Λιουμπλιάνα (το όνομά της σημαίνει «πολυαγαπημένη») είναι όσο μεγάλη χρειάζεται για να διαθέτει τα οφέλη και τις ανέσεις μιας πρωτεύουσας, αλλά και αρκετά μικρή ώστε να διατηρεί ανέπαφη την κουλτούρα και τη χαλαρωτική της ατμόσφαιρα.
Στις όχθες της λίμνης, πάνω σ’ έναν πανύψηλο κάθετο βράχο, ορθώνεται το παλιότερο κάστρο της Σλοβενίας.
Χωρισμένη στα δύο από τον ποταμό Ljubjlanica, η σλοβένικη πρωτεύουσα μπορεί να μην έχει κάποιο φημισμένο μνημείο-σύμβολο, είναι όμως από μόνη της ένα αξιοθέατο.
Κι αυτό, χάρη στον διάσημο αρχιτέκτονα Jose Plecnik (τον επονομαζόμενο «Γκαουντί της Βαλκανικής»), που μέσα σε τρεις δεκαετίες (1920-1950) κόσμησε τη γενέτειρά του με πάμπολλα αρχιτεκτονικά στολίδια και μεταμόρφωσε τη Λιουμπλιάνα, από μια απλή επαρχιακή πόλη της Βορειοδυτικής Γιουγκοσλαβίας, σε μια καλαίσθητη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα.
Οι αρχιτεκτονικές προτάσεις του Jose Plecnik
Πνιγμένη στο πράσινο και με τον ποταμό Ljubjanica να τη διασχίζει, η Λιουμπλιάνα είναι μια πόλη ήρεμη, φιλική και ανθρώπινη, που προσφέρει στους κατοίκους και στους επισκέπτες της μια άλλη ποιότητα ζωής. Η μετακίνηση στο κέντρο της πόλης με αυτοκίνητο κρίνεται περιττή, αφού όλα βρίσκονται σε κοντινή απόσταση και μπορείτε να πάτε σχεδόν παντού με τα πόδια ή μ' ένα ποδήλατο.
Οι κάτοικοι της σλοβένικης πρωτεύουσας υποστηρίζουν χαριτολογώντας ότι: «έξι σταματημένα αυτοκίνητα σ' ένα φανάρι θεωρείται μποτιλιάρισμα!».
Η περίφημη γέφυρα Tromostovje.
Τα ασάλευτα νερά του Ljubjanica εκτελούν χρέη άτυπων συνόρων, αφού στα δυτικά του ποταμού εκτείνεται το σύγχρονο κομμάτι της πόλης, ενώ η παλιά πόλη με το κάστρο βρίσκονται στην ανατολική πλευρά. Αρχίστε το σεργιάνι σας στην πόλη από την υπαίθρια εμπορική αγορά ? είναι το ιδανικότερο επίσης σημείο για να πιάσετε τον παλμό των ντόπιων. Περπατήστε κατόπιν μέχρι την κεντρική πλατεία Preseren, που οφείλει την ονομασία της στον μεγαλύτερο ποιητή της Σλοβενίας France Preseren. Το άγαλμα του Σλοβένιου λόγιου, μαζί με την μπαρόκ Εκκλησία των Φραγκισκανών (1660), κοσμούν τη φημισμένη πλατεία της Λιουμπλιάνα.
Από εδώ μπορείτε να φτάσετε γρήγορα στην παλιά πόλη, διασχίζοντας την τριπλή γέφυρα Tromo-stovje. Την κατασκευή της υπογράφει ο Jose Plecnik και αποτελείται από τρεις ξεχωριστές γραφικές γέφυρες, η μία δίπλα στην άλλη. Αλλη μια γνω στή γέφυρα της πόλης είναι η κοντινή Majski Most (1901), που φέρει τέσσερα αγάλματα δράκων στις άκρες της.
Αποψη από το εσωτερικό του κάστρου.
Η παλιά πόλη απλώνει τον αστικό της πυρήνα κάτω από τα τείχη του κάστρου που ορθώνεται στον παρακείμενο κατάφυτο λόφο. Ενας σύντομος περίπατος στα πλακόστρωτα σοκάκια είναι αρκετός για να ανακαλύψετε την αρχιτεκτονική προσωπικότητα της σλοβένικης πρωτεύουσας.
Ενας αρμονικός συνδυασμός ιταλικού μπαρόκ και βιεννέζικου αρτ νουβό, με αρκετές αρχιτεκτονικές προτάσεις του Jose Plecnik, συνθέτουν την εικόνα της γοητευτικής Σλοβένιας ντίβας.
Το κόσμημα της Σλοβενίας
Ενας από τους 4 δράκους που κοσμούν τη γέφυρα Majski Most. Ο δράκος είναι το έμβλημα της Λιουμπλιάνα.
Η ειδυλλιακή λίμνη Bled, με το ομώνυμο νησάκι στο κέντρο της, είναι ένα από τα ομορφότερα και πιο δημοφιλή φυσικά αξιοθέατα της Σλοβενίας. Σε κοντινή απόσταση από τη Λιουμπλιάνα (μόλις 55 χλμ. βορειοδυτικά) θα αντικρίσετε ένα υδάτινο τοπίο απαράμιλλης ομορφιάς, με σημείο αναφοράς το μοναδικό νησί της χώρας. Ενα παλιό κάστρο και μια εκκλησία του 18ου αιώνα δεσπόζουν στο λιλιπούτειο νησί, ενώ στις όχθες της λίμνης, πάνω σ' έναν πανύψηλο κάθετο βράχο, ορθώνεται το παλιότερο κάστρο της Σλοβενίας. Η βόλτα στη λίμνη με μια ξύλινη παραδοσιακή βάρκα «pletna» θεωρείται επιβεβλημένη.
Το στολίδι των Αψβούργων
Σε πολλά σημεία της πόλης υπάρχουν ελκυστικές γωνιές για καφέ και χαλάρωση.
Σύμφωνα με τον θρύλο, ιδρυτής της Λιουμπλιάνα θεωρείται ο γνωστός Ιάσονας με τους Αργοναύτες του, που βρέθηκαν κατά λάθος στην περιοχή, επιστρέφοντας από τη μακρινή Κολχίδα. Οι ιστορικοί, αντίθετα, προσδιορίζουν την απαρχή της πόλης στο 2000 π.Χ., όταν και εντοπίζονται τα πρώτα ίχνη ζωής στην περιοχή. Οι Κέλτες εγκαταστάθηκαν εδώ γύρω στο 320 π.Χ., αλλά οι Ρωμαίοι ήταν εκείνοι που έδωσαν την πρώτη αστική ταυτότητα στην περιοχή, εγκαθιδρύοντας το 15 μ.Χ. τον ρωμαϊκό οικισμό Emona (Iulia Aemona). Ομως, οι Ούννοι του Αττίλα κατέστρεψαν ολοσχερώς την Emona το 452 μ. Χ.
Η Λιουμπλιάνα εμφανίστηκε ξανά στον χάρτη τον Μεσαίωνα (12ο αιώνα), αρχικά με την ονομασία Laibach και λίγο αργότερα ως Luwigana. Το 1335 η πόλη πέρασε στην κυριαρχία της δυναστείας των Αψβούργων και παρέμεινε -με μερικές μικρές διακοπές- μέχρι το 1918. Ηταν η περίοδος που η πόλη αναπτύχθηκε ιδιαίτερα, οπότε εξελίχθηκε σε σημαντικό εμπορικό και καλλιτεχνικό κέντρο, ενώ έγινε και έδρα επισκοπής (1461).
Στην υπαίθρια αγορά.
Δύο δυνατοί σεισμοί έπληξαν τη Λιουμπλιάνα (1511, 1895). Αλλά και στις δυο περιπτώσεις, την επίσκεψη του Εγκέλαδου ακολούθησε μια εκτεταμένη πολεοδομική ανανέωση της πόλης. Ειδικότερα μετά τον σεισμό του 1895, η ανοικοδόμηση που έγινε χάρισε στη σλοβένικη πρωτεύουσα τη νέα σύγχρονη όψη της. Μετά τη διάλυση της Αυστροουγγαρίας (1918), η Λιουμπλιάνα έγινε ανεπίσημη πρωτεύουσα της Σλοβενίας, ενώ στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου έπεσε προσωρινά στα χέρια των Γερμανών (1943). Μεταπολεμικά, η Λιουμπλιάνα ανακηρύχθηκε πρωτεύουσα της Γιουγκοσλαβικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Σλοβενίας, ιδιότητα που κράτησε και μετά την ανεξαρτησία της χώρας (1991). Από το 2000, η Λιουμπλιάνα και η Αθήνα είναι αδελφοποιημένες πόλεις.
Μια νεανική πόλη με δυναμικό παλμό
Η θέα από τις επάλξεις του κάστρου είναι σκέτη απόλαυση. Ολη η πόλη ένα υπέροχο πανόραμα, ενώ ο επιβλητικός όγκος των χιονοσκέπαστων σλοβενικών Αλπεων κάνει την εμφάνισή του στο βάθος του ορίζοντα όταν επικρατούν ιδανικές καιρικές συνθήκες.
Κτισμένο πάνω στα θεμέλια ενός προγενέστερου μεσαιωνικού κάστρου που κατέρρευσε μετά τον μεγάλο σεισμό του 16ου αιώνα, ο σημερινός φρουρός της πόλης φιλοξενεί στο εσωτερικό του την Αίθουσα των Γάμων, το ανακαινισμένο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου με τις πανοπλίες και έναν καλοδιατηρημένο πεντάγωνο πύργο.
Επιστρέψτε ξανά στα στενά δρομάκια της παλιάς πόλης και περπατήστε με προορισμό την πλατεία Mestni, που έχει για αρχιτεκτονικά ορόσημα το Δημαρχείο και τον Καθεδρικό του Αγίου Νικολάου (1708). Συνεχίστε τη βόλτα σας στο πάρκο Tivoli, το μεγαλύτερο της Λιουμπλιάνα (5 τετρ. χλμ.). Σχεδιασμένο το 1813 από τον Γάλλο μηχανικό Jean Blanchard, ο βασικότερος πνεύμονας πρασίνου της πρωτεύουσας περιλαμβάνει ποικιλόμορφη χλωρίδα, πολλά αγάλματα και σιντριβάνια, μονοπάτια περιπάτου και ποδηλατόδρομους. Στο πάρκο Tivoli θα συναντήσετε επίσης το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Ιστορίας και το «Tivoli Sports Hall».
Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε επίσης την καλλιτεχνική σκηνή της πόλης στην περιοχή Metelkova. Το παλιό στρατόπεδο του Γιουγκοσλαβικού Λαϊκού Στρατού έχει μετατραπεί σε μια πολιτιστική ζώνη για εναλλακτικούς καλλιτέχνες, με δεκάδες γκαλερί, μουσικές σκηνές και καλλιτεχνικά εργαστήρια ? πρόκειται για το αγαπημένο στέκι της τοπικής νεολαίας.
Χάρη στα δεκάδες καφέ και μπαρ που λειτουργούν το βράδυ, η Metelkova μεταμορφώνεται μετά τη δύση του ηλίου στον απόλυτο προορισμό ψυχαγωγίας και διασκέδασης για τον νεαρόκοσμο της σλοβένικης πρωτεύουσας, που θεωρείται μια πόλη με νεανικό και αρκετά δυναμικό παλμό. Μόνο η φοιτητική κοινότητα της πόλης αριθμεί περίπου 50.000 σπουδαστές, που φοιτούν στις 23 πανεπιστημιακές σχολές της Λιουμπλιάνα.
Φωτογραφία: Κωνσταντίνος Μητσάκης
εθνος
