Μονή Προφήτη Ηλία, Ζέλι Λοκρίδος, Φθιώτιδα

Η έρημη σήμερα Μονή βρίσκεται στη θέση Κάκαρος, σε απόσταση 11 χιλιομέτρων βορειοδυτικά από το χωριό Ζέλι της Λοκρίδας επάνω στο όρος Καλλίδρομο και κοντά στο ασκητήριο του Αγίου Σεραφείμ.

Είναι ένα επιβλητικό μοναστηριακό συγκρότημα με οχυρωματικό περίβολο, αφιερωμένο στον Προφήτη Ηλία. Η ακριβής χρονολογία κτίσης της μονής είναι άγνωστη. Πιθανόν ανεγέρθηκε στην περίοδο της Φραγκοκρατίας όπως συμπεραίνουμε από τη χρήση "σπασμένων" αψίδων γοτθικού τύπου σε διάφορα σημεία των κατασκευών. Η σημερινή της όμως μορφή είναι αποτέλεσμα των εκτεταμένων επεμβάσεων και αναδιαρρυθμίσεων που υπέστη κατά την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας. Στη θέση αυτή υπήρχε το αρχαίο προχριστιανικό φρούριο της Ομηρικής πόλης Τάρφος. Μία επιγραφή που φυλάσσεται στο Σχολείο του Ζελίου, προχριστιανικής εποχής, ήταν εντοιχισμένη στην είσοδο της Μονής και αναφέρεται σε κάποιο αφιέρωμα προς τους θεούς ενός Σωσιτέλη και της γυναίκας του Ξενύλας.





πηγή φωτογραφίας: www.dolihos.gr
Η μονή διαθέτει έναν επιβλητικό οχυρωματικό περίβολο, που διατηρείται σε αρκετά καλή κατάσταση.

Το καθολικό στη σημερινή του μορφή είναι μονόχωρο, καμαροσκεπές, με τρεις μεγάλες αντηρίδες στη νότια πλευρά του και με τοιχογραφικό διάκοσμο του τέλους του 18ου αιώνα.


Ωστόσο τα κλεισμένα οξυκόρυφα τοξωτά ανοίγματα στους πλάγιους τοίχους μαρτυρούν ότι στην αρχική του μορφή ήταν τρίκλιτη βασιλική, που πιθανότατα ανεγέρθηκε με την επίδραση δυτικών προτύπων. Ανάλογα στοιχεία εμφραγμένων οξυκόρυφων τόξων απαντούν και στα υπόλοιπα κτίσματα της μονής. Τα κελλιά είναι διώροφα και καταλαμβάνουν τις τέσσερις πλευρές του περιβόλου.




πηγή φωτογραφίας: zelitoday.blogspot.gr


Τα διώροφα κελλιά της μονής
πηγή φωτογραφίας: odysseus.culture.gr


Πρόσοψη ενός κελλιού
πηγή φωτογραφίας: odysseus.culture.gr




πηγή φωτογραφίας: odysseus.culture.gr
Τα κτήματα της Μονής του Προφήτη Ηλία ήτανε πολλά και έφθαναν μέχρι και τον κάμπο του Μώλου.

Στο Μοναστήρι αυτό εμόνασε ο Όσιος Σεραφείμ (1552 μ.Χ.) και εκεί συγκεντρώθηκαν οι Λοκροί τον Αύγουστο του 1825 πριν την μάχη των Βασιλικών.

Στις ανάγκες του αγώνα η Μονή προσέφερε και γρόσια και ζώα αλλά και τρόφιμα.

Το κτιριακό συγκρότημα της Μονής του Προφήτη Ηλία τον Μάϊο του 1944 δέχθηκε τη χαριστική βολή από τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής τα οποία απεστέγασαν όλους τους χώρου.








πηγή φωτογραφιών: odysseus.culture.gr






πηγή φωτογραφίας: www.kastra.eu
Φτάνετε στην Μονή από έναν καλής βατότητας χωματόδρομο μέσα από εντυπωσιακής ομορφιάς τοπία. Η οχυρή θέση που είναι χτισμένο το μοναστήρι δεσπόζει σε μια μικρή εύφορη κοιλάδα, ιδιαίτερα γραφική με τις απαλές λοφογραμμές της. Τα τελευταία χρόνια με ενέργειες του Δήμου Ελάτειας έχει ξεκινήσει προσπάθεια αναστήλωσης της Μονής.


Πριν την επίσκεψή σας στη Μονή φροντίστε να μιλήσετε με τον ιερέα της Ελάτειας ή τον Δήμο ή και ακόμη και με την 24η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων (Ε.Β.Α.) της Λαμίας στο τηλέφωνο: (+30) 22310 47628 και να βεβαιωθείτε ότι θα βρείτε ανοικτά την Μονή ή αλλιώς να προμηθευτείτε τα κλειδιά.



H Mονή γιορτάζει την 20η Ιουλίου.





πηγή: http://www.centralgreece.gr/ , http://www.imfth.gr/ , http://zelitoday.blogspot.gr/ , http://odysseus.culture.gr/