Βρίσκεται στη Δ. Μακεδονία και είναι ο μεγαλύτερος ποταμός της Ελλάδας με μήκος 297 χλμ. και βρίσκεται ολόκληρος σε ελληνικό έδαφος
Οι άλλοι μεγάλοι ποταμοί (Έβρος, Νέστος και Αξιός) πηγάζουν σε ξένα εδάφη. Το όνομά του είναι σύνθετο και προέρχεται από το άλς (άλας, θάλασσα) και από το άκμων (αμόνι). Μια αρχαία παράδοση λέει ότι όσα πρόβατα έπιναν νερό από τον Αλιάκμονα άλλαζαν χρώμα και γίνονταν λευκά. Η παράδοση αυτή επιβεβαιώνεται από μια καταγραφή του Λατίνου συγγραφέα Πλινίου (23-79 μ.Χ.), που μεταφρασμένη από τα λατινικά, λέει: «Επίσης στη Μακεδονία, όσοι θέλουν να έχουν πρόβατα άσπρα πηγαίνουν στον Αλιάκμονα, όσοι δε μαύρα στον Αξιόν».
Ο Αλιάκμονας, πριν γίνει το φράγμα της εκτροπής του (δεκαετία του 1950), δεν είχε σταθερή κοίτη. Συχνά πλημμύριζε και σχημάτιζε εκτεταμένα έλη. Ο ποταμός πηγάζει από τα βουνά Βέρνο, Γράμμο και Βόιο, στα σύνορα της χώρας με την Αλβανία, και εκβάλλει στο Θερμαϊκό κόλπο μεταξύ της Θεσσαλονίκης και της Κατερίνης. Σχεδόν σε όλο το μήκος του στο νομό Κοζάνης σχηματίζει την τεχνητή λίμνη του Πολυφύτου που δημιουργήθηκε μετά την κατασκευή του ομώνυμου φράγματος. Πάνω από τη λίμνη βρίσκεται η γέφυρα των Σερβίων, τμήμα της εθνικής οδού Αθηνών-Κοζάνης. Ο Αλιάκμονας διαθέτει 33 είδη ψαριών, από τα οποία γύρω στα 30 είναι αυτόχθονα και τα υπόλοιπα εισήχθηκαν με ανθρώπινη παρέμβαση. Πολλά από αυτά θεωρούνται σπάνια και ένα, το μαυροτσιρώνι, δε ζει πουθενά αλλού στο κόσμο. Από αυτά τα είδη των ψαριών τα πιο πολλά δεν έχουν εμπορική αξία, παρά μόνο βιολογική καθώς στηρίζουν την τροφική αλυσίδα. Άλλα ψάρια είναι το γριβάδι και η ιριδίζουσα πέστροφα, που δηλώνει πως τα νερά του ποταμού είναι ακόμη καθαρά.
Στις εκβολές απαντώνται λίγα χέλια, που δεν μπορούν να μεταναστεύσουν, επειδή εμποδίζονται από τα φράγματα. Στο Δέλτα του Αλιάκμονα και του Αξιού συναντώνται κέφαλοι και λαβράκια. Στην περιοχή παράγεται περίπου το 90% της συνολικής παραγωγής μυδιών στην Ελλάδα. Η αλυκή Κίτρους είναι μια έκταση 2.540 στρεμμάτων από όπου παράγονται ετησίως 15-20.000 τόνοι αλάτι. Πολλά είδη πουλιών χρησιμοποιούν την περιοχή για να ξεχειμωνιάσουν, όπως οι πάπιες, είτε να ξεκουραστούν στις μεταναστεύσεις τους. Έχουν παρατηρηθεί 215 είδη πουλιών, από τα οποία το 1/3 περίπου φωλιάζει στην περιοχή. Στην περιοχή φωλιάζουν 27 σπάνια και προστατευόμενα είδη πουλιών, όπως ο πορφυροτσικνιάς (είδος ερωδιού), ο αργυροπελεκάνος και η λεπτομύτα. Ο ποταμός σχηματίζει ένα εκτεταμένο Δέλτα που φτάνει τα 40.000 στρέμματα, πολύ μικρότερο από το Δέλτα του Αξιού (220.000 στρέμματα). Αιτία το μεγάλο φράγμα που κατασκευάστηκε και κατακρατεί μεγάλο μέρος των φερτών υλών. Αποτέλεσμα είναι να μειωθούν σημαντικά οι προσχώσεις και την περίοδο του καλοκαιριού, που τα νερά είναι λίγα, η θάλασσα εισχωρεί και κατακλύζει μεγάλο μέρος της κοίτης του ποταμού 
.omorfataxidia.com 
