Κόστα Ρίκα: Ο παράδεισος

Η χώρα της τροπικής ομορφιάς, της αγνής ζωής, της γαλήνης και της καλοσύνης των "τίκος" η αποθέωση του απόλυτου Ένας γήινος παράδεισος, μακρινός, στην Κεντρική Αμερική αλλά όχι απρόσιτος. Ζεστός και φιλόξενος. Μεταξύ Ειρηνικού και Ατλαντικού, με τα τοπία να εναλλάσσονται με τρόπο μοναδικό όπως και το κλίμα. Από τη ζέστη της Καραϊβικής, στην ψύχρα των βουνών που δεσπόζουν στο κέντρο της χώρας και από τις τροπικές βροχές της ζούγκλας στο ξερό κλίμα του Ειρηνικού Ωκεανού. Η Κόστα Ρίκα με τους μοναδικούς αρωματικούς καφέδες, τις γευστικές μπανάνες τη μοναδική βιοποικιλότητα, τα αρωματικά δέντρα και φυτά και τα πιο γευστικά και περίεργα φρούτα που έχουν βάλει ποτέ σε πειρασμό τον ουρανίσκο του επισκέπτη. Η «πλούσια ακτή», της Κεντρικής Αμερικής, όπως μεταφράζεται στα Ισπανικά το όνομα αυτής της χώρας έχει το δικό της τρόπο να αιχμαλωτίζει τις αισθήσεις και τη μνήμη. Η Κόστα Ρίκα, πρότυπο σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος, υπόδειγμα πράσινης πολιτικής , γεμάτη χρώματα και μυρωδιές με κατοίκους που σε υποδέχονται με ένα πλατύ χαμόγελο κατακτώντας σε. Η χώρα με τους δικούς της ρυθμούς στους οποίους νιώθεις να υποκύπτεις σχεδόν νομοτελειακά. Παρά τα προβλήματα της, μικρά και μεγάλα έχει τον τρόπο να βάζει στην πρώτη γραμμή την αισιοδοξία αφήνοντας για αύριο όλα εκείνα που θα μπορούσαν να σκιάσουν την καθημερινότητα. Στους απίστευτα μποτιλιαρισμένους δρόμους του Σαν Χοσέ δεν ακούς κόρνες ούτε βλέπεις εξοργισμένους οδηγούς να βρίζονται μεταξύ τους. Ακόμα και όταν περιμένουν με τις ώρες να περάσουν ή όταν προσπερνούν όπως… κάτσει ή ακόμα και όταν τρακάρουν κάτι πολύ συχνό με δεδομένο τον τρόπο που οδηγούν. Μια απίστευτη ηρεμία στους ίδιους τους ρυθμούς της φύσης. Ενός περιβάλλοντος με οργιώδη βλάστηση που σε κάνει να αναθεωρείς τις απόψεις σου για την παλέτα των χρωμάτων. Και όχι μόνο. Μονάχα εκεί καταλαβαίνεις τι θα πει πράσινο και πόσες αποχρώσεις μπορεί να έχει. Στη ζούγκλα ή ακόμα και μέσα στις πόλεις όπου συνειδητοποιείς ότι οι απίστευτοι ήχοι που ακούς προέρχονται από τροπικά πουλιά και κυρίως παπαγάλους που κάνουν τη βόλτα τους στον απίστευτα γαλάζιο ουρανό της Κόστα Ρίκα, είτε τον καταγάλανο είτε τον συννεφιασμένο στα βουνά- ηφαίστεια. Καθότι η χώρα αυτή κρύβει στα σωθικά της μια τρομακτική δύναμη φιλοξενώντας ορισμένα από τα πιο ενεργά και επικίνδυνα ηφαίστεια σε ολόκληρη την Αμερικανική ήπειρο. Το Πόας, που δεσπόζει της πρωτεύουσας, Σαν Χοσέ με τον κρατήρα σχεδόν πάντα βυθισμένο στα σύννεφα και τη μυρωδιά από το θειάφι να θέτει σε συναγερμό τις αισθήσεις. Και αν είσαι τυχερός και καθαρίσουν τα σύννεφα τότε βλέπεις την πράσινη λίμνη, που έχει σχηματιστεί στον κρατήρα. Όσο αυτός… κοιμάται. Το πλέον τουριστικό ηφαίστειο είναι το επιβλητικό Αρενάλ που συχνά πυκνά βρυχάται και αποτελεί πόλο έλξης λόγω κυρίως των θερμών ιαματικών πηγών του. Εκεί η εμπειρία είναι απερίγραπτη καθώς καμιά λέξη ή φράση δεν μπορεί να αποτυπώσει την αίσθηση να κολυμπάς στην καρδιά της νύχτας σε πισίνες με καυτό νερό από τα σωθικά του ηφαιστείου και τα αστέρια να τρεμοπαίζουν στον ουρανό κλείνοντας πονηρά το… μάτι! Μοναδικό και το ηφαίστειο Ιραζού με το τοπίο να περιγράφεται από τον πρώτο άνθρωπο που πάτησε στη σελήνη, ως σεληνιακό, χαρακτηρισμός απόλυτα επιτυχημένος και ρεαλιστικός. Τα ηφαίστεια είναι άλλωστε ένας από τους βασικούς λόγους που η γη της Κόστα Ρίκα είναι τόσο γόνιμη καθώς μέσα από την καταστροφή χαρίζουν τα πλούσια συστατικά από τα σωθικά της γης. Εκείνα που κάνουν τους ανανάδες τόσο λαχταριστούς, τις παπάγιες πειρασμό, τις μπανάνες νόστιμες είτε ως φρούτο είτε ως … μεζές τηγανητός (και όχι μόνο) και τον καφέ τον πιο αρωματικό που έχουν απολαύσει οι αισθήσεις. Για κάθε ώρα της ημέρας καθώς οι Κοσταρικανοί συνηθίζουν να πίνουν ακόμα και λίγο πριν πάνε για ύπνο. Χωρίς να παραπονιούνται για αϋπνίες. Καφές σαν αυτός που απολαμβάνουν οι κάτοικοι ακόμα και τα παιδιά ή τα μωρά μαζί με το γάλα κάθε ώρα της ημέρας και ο οποίος είναι η βάση της οικονομίας της χώρας εδώ και αιώνες. Άλλωστε χάρις τον καφέ η Κόστα Ρίκα απέκτησε δίκτυο σιδηροδρόμων ώστε το πολύτιμο προϊόν να μεταφέρεται στις ακτές του Ατλαντικού και από εκεί στην διψασμένη για καλό καφέ, Ευρώπη. Ο καφές ήταν και η αιτία που έφτασε στη χώρα η καλλιέργεια της μπανάνας, καθότι αναζητούνταν φαγητό για τους χιλιάδες εργάτες που εργάζονταν στις ράγες το οποίο βρέθηκε σε αυτό το φρούτο που σύντομα κατέκτησε βασικό ρόλο στη διατροφική αλυσίδα των Κοσταρικανών και ολόκληρου του κόσμου. Κόστα Ρίκα σημαίνει πράσινο. Ένας απίστευτος αριθμός φυτών, φαρμακευτικών, γευστικών και αρωματικών και μια εκπληκτική ποικιλία πανίδας με τα πιο πρωτότυπα, εξωτικά και παράξενα είδη που ζουν ακόμα και δίπλα στις πόλεις. Ξεκινώντας την πρώτη μου εξόρμηση στην Καραϊβική και στη ζούγκλα του Τορτουγκέρο με τα κανάλια μεταξύ του Ατλαντικού ωκεανού και της οργιώδους βλάστησης γνώρισα ένα ζευγάρι Βρετανών συνταξιούχων, παθιασμένων με τη φύση και τους πρωταγωνιστές της που με ρώτησε αν είχα κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη φύση. Που να ήξερα ότι η αδιάφορη απάντηση μου θα διαψεύδονταν λίγες ώρες μόνο αργότερα καθώς έψαχνα να βρω ένα σλόθ, πιο γνωστό ως βραδύποδα στα δέντρα της ζούγκλας, ένα «μαγικό φρούτο» ή synsepalum dulcificum το οποίο γλύφεις και από εκεί και πέρα ότι και να φας για μισή ώρα σου φαίνεται γλυκό. Η ψάχνοντας ένα κλαδί από το μυρωδάτο old spice, βάση του γνωστού αρώματος, για να μεθύσω από τη μυρωδιά του, ή προσπαθώντας να φωτογραφήσω μια ατίθαση γαλάζια πεταλούδα , mariposas, όπως λέγονται στα Ισπανικά ή ακόμα επιχειρώντας μανιωδώς να εστιάσω το φακό σε ένα πουλί Montezuma Oropendola με το απολαυστικό του κελάδισμα μόνο όμως όταν κρέμεται ανάποδα στο δέντρο για να προσελκύσει τη σύντροφο του. Με τη συμπαθέστατη Βρετανίδα συνταξιούχο να με πετυχαίνει ένα ηλιοβασίλεμα ανάμεσα στα δέντρα και να μου λέει γελώντας… «εσύ είσαι που δεν ενδιαφερόσουνα για τα φυτά και τα πουλιά ε;» για να εισπράξει ένα αμήχανο αλλά τόσο ενθουσιώδες χαμόγελο συνώνυμο της υπέρμετρης ευτυχίας. Στη ζούγκλα του Τορτουγκέρο τα πιο απίθανα πλάσματα της φύσης περιμένουν τους διψασμένους ταξιδιώτες, για νέες εμπειρίες κοντά στη φύση είτε το ξημέρωμα όταν ξεκινούν οι βόλτες με τα μικρά καραβάκια μέσα στα κανάλια είτε καθ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Και όσο και αν μοιάζει μονότονο να επαναλάβεις την ίδια ή παρόμοια διαδρομή διαφορετικές ώρες η αίσθηση είναι τελείως ξεχωριστή. Γιατί κάθε ζώο ή φυτό έχει τους δικούς του ρυθμούς , όπως για παράδειγμα το περίφημο 5o clock tree που «ξυπνάει» λίγο πριν την ανατολή του ήλιου ακριβώς στις 5 και «κοιμάται» στις 5 λίγο πριν τη δύση, σαν καλοκουρδισμένο ρολόι που δεν χάνει ποτέ ούτε λεπτό! Την ίδια στιγμή όμως τα χρώματα είναι τόσο διαφορετικά και οι εικόνες τόσο μοναδικές , ανάλογα με την ώρα της ημέρας κάνοντας ακόμα πιο απίστευτη την όλη εμπειρία. Οι παπαγάλοι είναι οι πιο δύστροποι για να τους δεις καθώς βρίσκονται στα πιο ψηλά κλαδιά των δέντρων ενώ μάλλον… ντροπαλοί οι κροκόδειλοι έχουν αναπτύξει την ικανότητα της παραλλαγής μέσα στα νερά και μόνο το εξασκημένο μάτι των έμπειρων ξεναγών μπορεί να τους εντοπίσει δίνοντας το σύνθημα σε όλα τα βαρκάκια να σπεύσουν με τους τουρίστες να καδράρουν τις φωτογραφικές μηχανές και τις κάμερες κάνοντας κλικ… κατά ριπάς! Ο παράδεισος των κροκόδειλος δεν βρίσκεται μόνο στη ζούγκλα αλλά και κοντά στην πλευρά της Κόστα Ρίκα που λούζεται από τον Ειρηνικό Ωκεανό, στον ποταμό Rio Tarcoles όπου κάθε τουρίστας οφείλει να σταματήσει, εκ τους ασφαλούς βεβαίως, για να δει τα επικίνδυνα ερπετά να περιμένουν νωχελικά και υπομονετικά το θήραμα τους , συνήθως κάποιο κοτόπουλο, ή πουλί, να περάσει από δίπλα τους. Τα νερά του Ατλαντικού ωκεανού είναι επικίνδυνα με πολλά ρεύματα σε πλήρη αντίθεση με τα απίστευτα ζεστά και πολύ πιο ήρεμα του Ειρηνικού, όχι όμως και απόλυτα ακίνδυνα, στην άλλη πλευρά της Κόστα Ρίκα. Εκεί που ξεδιπλώνονται οι πιο όμορφες τροπικές παραλίες που έχει δει κανείς, ειδικά Ευρωπαίος. Ατέλειωτα χιλιόμετρα ακτής με πεντακάθαρα , κρυστάλλινα νερά, στις αποχρώσεις του γαλάζιου και του πράσινου. Φοίνικες και τροπικά δέντρα που οροθετούν τα εθνικά πάρκα μέσα στα οποία περιμένουν τους χιλιάδες επισκέπτες τους να κολυμπήσουν ή να περπατήσουν στην αμμουδιά. Την γεμάτη ρινίσματα μετάλλου, όπως η Ballenas στην Punta d Uvita, που ακριβώς για αυτό το λόγο είναι τόσο σκληρή όταν πατάς πάνω της και λειτουργεί σαν καθρέφτης αντανακλώντας το χρώμα του ουρανού κάνοντας τον να μπερδεύεται με τη γη. Η την κατάλευκη αμμουδιά σαν αυτή που σε τυφλώνει με την ομορφιά της στον προστατευόμενο παράδεισο του νησιού Tortuga. Όπου Tortuga σημαίνει χελώνα, καθότι και εκεί αφήνουν τα αβγά τους και όπου Ballenas σημαίνει φάλαινα, για τον ίδιο λόγο. Καθώς τα νερά του Ειρηνικού είναι τόσο ζεστά ώστε εκεί πηγαίνουν οι φάλαινες και τα δελφίνια πρωτίστως για να ζευγαρώσουν και να αναπαραχθούν. Κάθε ταξίδι στις παραλίες, ειδικά του Ειρηνικού είναι μια τελείως διαφορετική εμπειρία καθώς συνοδεύεται από σπορ όπως η αναζήτηση φαλαινών, δελφινιών και άλλων ειδών της θάλασσας και όχι μόνο στον ωκεανό και τα μικρά νησάκια. Πρωτεύουσα της Κόστα Ρίκα είναι το Σαν Χοσέ μια πόλη που αν και θυμίζει περισσότερο μικρό χωριό εντούτοις δεν είναι απαλλαγμένη από τα δεινά της καθημερινότητας. Μικροεγκληματικότητα, παραγκουπόλεις, χαοτικό κυκλοφοριακό βγάζουν λίγη από τη χρυσόσκονη που έχεις ρίξει ταξιδεύοντας σε διάφορες γωνιές της Κόστα Ρίκα. Ακόμα και έτσι όμως έχει τις δικές της ομορφιές ειδικά στα προάστια όπως η Ερέδια και η Αλαχουέλα. Γεμάτη κυριολεκτικά αστυνομικούς για την ασφάλεια των χιλιάδων τουριστών, ειδικά τη θερμή περίοδο από Δεκέμβρη έως Ιούνιο, η πόλη του Σαν Χοσέ δεν έχει πολλές εμπειρίες να ξεδιπλώσει στα διψασμένα μάτια του επισκέπτη. Εκτός από το Μουσείο του χρυσού, με τα εντυπωσιακά εκθέματα από την προκολομβιανή ιστορία της χώρας, το εθνικό μουσείο όπου αποκομίζεις μια καλή εικόνα για το παρελθόν της Κόστα Ρίκα και το Εθνικό θέατρο με τη μοναδική αρχιτεκτονική. Το Σαν Χοσέ σε αποζημιώνει όμως με τη σύγχρονη ζωή και κυρίως τη ζωντάνια των κατοίκων και την καλοσύνη τους καθώς σε υποδέχονται με ένα πλατύ χαμόγελο και το σύνθημα της χώρας, τουριστικό αλλά και μέρος της καθημερινότητας τους, το Pura Vida, δηλαδή «καθαρή ζωή», χωρίς συντηρητικά..! Η πρωτεύουσα βρίσκεται στους πρόποδες του Ποας ενός από τα δεκάδες ενεργά ηφαίστεια με τη μοναδική φύση που αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για ημερήσιες εξορμήσεις. Την ίδια στιγμή είναι η πύλη άφιξης και εξόδου από τη χώρα χάρις το διεθνές αεροδρόμιο και τη μοναδική ίσως παγκοσμίως ιδιαιτερότητα της Κόστα Ρίκα. Δεν πληρώνεις για να μπεις στη χώρα αλλά για να… βγεις. Ένα μικρό ποσό που όμως είναι έκπληξη ατυχώς δυσάρεστη ειδικά αν δεν το ξέρεις. Είτε σε δολάρια είτε σε κολώνες, που είναι το επίσημο νόμισμα της χώρας, παραπέμποντας στο όνομα του Κολόμβου (Κολον στα Ισπανικά). Μην ξεχνάτε όπως οι περισσότεροι Λατίνοι η γλώσσα τους είναι Ισπανική και οι επιρροές από τις ΗΠΑ, εξ ου και το δολάριο, αναπόφευκτες κυρίως γιατί οι περισσότεροι κολοσσοί έχουν εγκαταστήσει παραρτήματα τους στην Κόστα Ρίκα. Όμως για τους κατοίκους της χώρας η εικόνα που σχηματίζουν οι τουρίστες ότι αποτελούν δορυφόρο των ΗΠΑ μοιάζει ενοχλητική καθώς απολαμβάνουν την ιδέα ότι βρίσκονται πιο κοντά στην Ευρώπη. Ο τουρίστας μπορεί να πληρώσει τα πάντα σε δολάρια ή κολόνες καθότι ακόμα και στα χωριά, οι μικροπωλητές έχουν κομπιουτεράκια για να κάνουν αμέσως τη μετατροπή των νομισμάτων ενώ το ίδιο ισχύει σε όλες τις συναλλαγές ακόμα και στα μουσεία ή τα καταστήματα. Αξιοσημείωτη λεπτομέρεια όχι όμως χωρίς σημασία το γεγονός ότι τα μικρότερο από τα κέρματα τους είναι κατασκευασμένο από ανακυκλωμένα τενεκεδόκουτα κάτι που δεν προκαλεί εντύπωση με δεδομένο ότι η ανακύκλωση και γενικότερα η προστασία του περιβάλλοντος αποτελούν «σημαία» για τους κατοίκους ακόμα και του πιο απομακρυσμένου χωριού αφού έχουν αντιληφθεί ότι αποτελεί επένδυση για το τουριστικό μέλλον της χώρας. Σε σχέση με τη Λατινική Αμερική η Κόστα Ρίκα διαφέρει καθότι δεν εμπλέκεται σε πολιτικές έριδες και προτιμά την ηρεμία και τη γαλήνη. Είναι άλλωστε η μόνη χώρα της ηπείρου που δεν έχει στρατό, γεγονός αν μη τι άλλο εντυπωσιακό. Όταν όμως γνωρίσεις από κοντά τους Κοσταρικανούς καταλαβαίνεις πολύ καλά το γιατί. Οι άνθρωποι είναι τόσο ήρεμοι και τόσο γαλήνιοι, βασίζοντας τη ζωή τους στο «τώρα» και όχι στο «αύριο» που δημιουργούν μια αύρα η οποία σε τυλίγει και σε κατακλύζει από την πρώτη στιγμή που θα πατήσεις τα πόδια σου, μετά από 13 ολόκληρες ώρες πτήσεις από τη Μαδρίτη, στο αεροδρόμιο του Σαν Χοσέ. Εγκαταλείποντας τις ενοχλητικές μάλλινες μπλούζες και τα μπουφάν και απολαμβάνοντας τη γλυκιά ζεστασιά του τροπικού καιρού. Αν κατάλαβα ένα πράγμα στην Κόστα Ρίκα είναι ότι αυτό που μετράει είναι να απολαμβάνεις όσο μπορείς τη ζωή, και τα δώρα που σου προσφέρει τη στιγμή που το κάνει. Ζώντας το «τώρα» έχοντας αφήσει στην άκρη το χθες και σε μια αραχνιασμένη ντουλάπα τις σκέψεις και τα άγχη για το αύριο. Και κατά προτίμηση πετάξει και τα κλειδιά της είτε στο βυθό της Isla Tortuga είτε στα νερά του Ειρηνικού είτε στα κανάλια του Τορτουγκέρο. ΠΗΓΗ