Η μονή Λουκούς αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα μοναστικά κέντρα της Αρκαδίας, το πιο σημαντικό στην επαρχία της Κυνουρίας. Είναι δε από τα πιο γνωστά μοναστικά κέντρα και το πιο προσιτό στον προσκυνητή που έρχεται από την Αργολίδα, καθώς προσεγγίζεται εύκολα. Από το μεσόγειο Άστρος απέχει μόνο 4 χιλιόμετρα.
Η Μονή γνώρισε ημέρες δόξας αλλά κατά την τουρκική κατάκτηση γνώρισε τη διάλυση και την καταστροφή. Μοναχοί της σφαγιάστηκαν και αξιόλογα κειμήλιά της αφαιρέθηκαν, μεταξύ αυτών και η κτητορική της πλάκα.
Ο ρυθμός του ναού είναι καθαρά βυζαντινός με οκταγωνικό υψηλό τρούλο, που στηρίζεται σε τέσσερις κολώνες και με γραμμένο σταυρό στο δάπεδο και στη στέγη. Στο κέντρο του δαπέδου υπάρχει γλυπτός δικέφαλος αετός, δείγμα πως η Μονή ήταν Πατριαρχική-Σταυροπηγιακή. Αριστερά και δεξιά της εισόδου υπάρχουν δύο εκκλησάκια του Αγ. Χαραλάμπους και του Αγ. Παντελεήμονος. Το εσωτερικό των ναών κοσμούν εξαίρετες αγιογραφίες.
Αξιοθαύμαστες είναι και οι εικόνες της Μονής, που πολλές από αυτές σώθηκαν από την πυρκαγιά του 1826 λόγω του ηρωισμού των μοναχών.
Η Μονή υπήρξε πάντοτε ανδρική μέχρι το 1946 που μετατράπηκε σε γυναικεία.
Η Μονή ανήκει στα Βυζαντινοϊστορικά μνημεία του τόπου μας. Η προσωνυμία Λουκούς προέρχεται μάλλον από τη Λατινική λέξη'LUKUS' δηλ. ιερό δάσος και προέρχεται από την εποχή της Φραγκοκρατίας που την κατέλαβαν και μονασαν καπουτσίνοι μοναχοί. Ανασκαφές που έγιναν έχουν δώσει σημαντικά ευρήματα, που φυλάσσονται στο μουσείο του Άστρους. Κατά το 2ον μ.Χ. αι. εξάλλου στον ίδιο χώρο είχε την πολυτελή ρωμαϊκή έπαυλή του ο σοφιστής Ηρώδης ο Αττικός.
Η χριστιανική ζωή της Μονής αρχίζει τον 5ο μ.Χ. αι. όταν κτίστηκε ο πρώτος χριστιανικός ναός. Στα λείψανα αυτού του ναού το 1117 ανοικοδομήθηκε ο δεύτερος προς τιμή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.
Η Μονή γνώρισε ημέρες δόξας αλλά κατά την τουρκική κατάκτηση γνώρισε τη διάλυση και την καταστροφή. Μοναχοί της εσφάγησαν και αξιόλογα κειμήλιά της αφαιρέθηκαν, μεταξύ αυτών και η κτητορική της πλάκα.
Η προσφορά της Μονής στην επανάσταση του 1821 είναι αξιόλογη. Ο ηγούμενός της Νεόφυτος ήταν μυημένος στη Φιλική Εταιρεία. Στην άλωση της Τρίπολης οι μοναχοί με κίνδυνο της ζωής τους μετέφεραν τρόφιμα και πολεμοφόδια στο στρατόπεδο των Βερβαίνων. Το 1826 την παραμονή της εορτής της (6 Αυγούστου) η Μονή δοκιμάστηκε σκληρά από τη μεγάλη πυρκαϊά του Ιμπραήμ.
Ι.Μ. ΛΟΥΚΟΥΣ κοντά στο Άστρος, μέσα σ” ένα καταπράσινο τοπίο
