Θα κολυμπήσεις σε απλωτές παραλίες, θα εξερευνήσεις βουνά και φαράγγια, θα επισκεφθείς αρχαιολογικούς χώρους, θα απολαύσεις θέα στο Ιόνιο. Ο καλύτερος τρόπος για να αποχαιρετήσεις το καλοκαίρι σε μία από τις πιο μαγευτικές γωνιές του Μοριά.
Ακόμη και περαστικοί αν είστε από την περιοχή, αξίζει τον κόπο να παρεκκλίνετε λίγο από την αρχική σας πορεία και να ανηφορίσετε ως τα ριζά του λόφου όπου είναι κτισμένο το κάστρο. Μάλιστα αν βρεθείτε εδώ το σούρουπο θα απολαύσετε, ίσως, το πιο φαντασμαγορικό ηλιοβασίλεμα του Ιονίου για το οποίο είναι φημισμένη η περιοχή. Επιπλέον αυτή την εποχή, αρχές φθινοπώρου, τούτες οι πασίγνωστες απλωτές ακρογιαλιές αντανακλούν το τελευταίο καλοκαιρινό φως και σας προσκαλούν σε αξέχαστα μακροβούτια.
Ο ανατολικός προμαχώνας του κάστρου, αν και έχει υποστεί ζημιές, στέκει ακόμη στη θέση του και εποπτεύει τα ορεινά περάσματα.
Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης / www.viewsofgreece.gr
Η προικισμένη από τη φύση γη της Κυπαρισσίας μοιράζει -λόγω γεωγραφικής θέσης- ίσα τις αποστάσεις ανάμεσα σε βουνό και θάλασσα, κι ας θεωρείται σήμερα από τους περισσότερους ως κατεξοχήν θαλασσινός προορισμός. Ετσι, λίγο ψηλότερα από την ακτογραμμή του Ιονίου, σ’ έναν τόπο τραχύ και απόκρημνο, σαφώς πιο σεμνό και λιγότερο επιτηδευμένο, θα ανακαλύψετε ένα τσούρμο ορεινά χωριά, μαγευτικά φαράγγια, εντυπωσιακούς αρχαιολογικούς χώρους, νεραϊδότοπους με καταρράκτες και τρεχούμενα νερά, αιωνόβιους ελαιώνες και ανθρώπους ακούραστους που παλεύουν με μεράκι και πείσμα τη σκληροτράχηλη γη τους.
Η γεωμορφολογία της περιοχής δεν ευνοεί ιδιαίτερα τις μετακινήσεις. Συνεπώς, εκτός από την παράκτια ζώνη θα πρέπει να είστε προετοιμασμένοι για αρκετές στροφές και σημεία του οδικού δικτύου που με δύσκολες καιρικές συνθήκες γίνονται πραγματικά επικίνδυνα. Σε κάθε περίπτωση, όμως, δεν θα το μετανιώσετε, αφού θα εξερευνήσετε μια πανάρχαια γη όπου σε κάθε σας βήμα οι εκπλήξεις περισσεύουν.
Η πόλη της Κυπαρισσίας, κτισμένη στα ριζά του όρους Ψυχρό, βρίσκεται στα όρια των νομών Ηλείας και Μεσσηνίας, ενώ διοικητικά υπάγεται στον νομό Μεσσηνίας. Ψηλά από το λιμάνι, πάνω σ’ έναν απόκρημνο λόφο, δεσπόζει ο παραδοσιακός οικισμός της παλιάς Κυπαρισσίας. Η Επάνω Πόλη -όπως τη λένε οι ντόπιοι- απλώνει τα ρυτιδιασμένα σπίτια της γύρω από τις επάλξεις του γερασμένου κάστρου που στεφανώνει τον βράχο και είναι γνωστό ως Κάστρο των Γιγάντων ή της Αρκαδιάς, καθώς η Κυπαρισσία τον Μεσαίωνα ονομαζόταν και Αρκαδιά, από τους πολλούς Αρκάδες που ζούσαν εδώ. Από την Αθήνα η μεσσηνιακή πόλη απέχει 245 χιλιόμετρα (μέσω Τρίπολης). Ομως ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται το τελευταίο τμήμα της διαδρομής από Ζευγολατιό μέχρι τις ακτές του Ιονίου που παρουσιάζει αρκετή κίνηση κι έχει και πολλές στροφές. Μπορείτε να έρθετε και μέσω Πάτρας-Πύργου, διανύοντας σε αυτήν την περίπτωση 350 χιλιόμετρα, και να επισκεφτείτε με σύντομη παράκαμψη τον σπουδαίο αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας.
Σούρουπο στις γειτονιές της Επάνω Πόλης.
Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης / www.viewsofgreece.gr
Ωστόσο, θα πρέπει να γνωρίζετε πως κάνοντας αυτήν την επιλογή θα έρθετε αντιμέτωποι με το τριτοκοσμικό τοπίο που έχει δημιουργηθεί από την ελλιπή αποκομιδή των απορριμμάτων, με αποτέλεσμα ολόκληρα βουνά σκουπιδιών να συγκεντρώνονται εδώ και περίπου έναν χρόνο σε κάθε γωνιά και άκρη του νομού Ηλείας! Μια άκρως επικίνδυνη για τη δημόσια υγεία κατάσταση, αλλά και επιεικώς απαράδεκτη για το τουριστικό προφίλ του πανέμορφου αυτού τόπου.
Σαμπλίτης και Βιλλεαρδουίνος
Σύμφωνα με τον Ομηρο, η περιοχή της Κυπαρισσίας υπαγόταν στο βασίλειο του Νέστορα, ενώ άκμασε ιδιαίτερα την εποχή που το βασίλειο των Μυκηνών ήταν κυρίαρχο και παντοδύναμο στην Πελοπόννησο. Το 326 π.Χ. ο Επαμεινώνδας έρχεται εδώ και χτίζει ισχυρή ακρόπολη. Οι Βυζαντινοί όχι μόνο δεν εγκατέλειψαν το αρχαίο κάστρο, μα το ενίσχυσαν με νέα τείχη. Αυτό που σήμερα περιδιαβαίνουμε ορθώθηκε πάνω στη θέση του αρχαίου τείχους την εποχή του Ιουστινιανού.
Το Μνημείο των Πεσόντων στην πλατεία της Επάνω Πόλης.
Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης / www.viewsofgreece.gr
Στις αρχές του 13ου αιώνα, μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους σταυροφόρους, ο Φράγκος πολέμαρχος Γουλιέλμος Σαμπλίτης πολιόρκησε για πρώτη φορά το άπαρτο φρούριο χωρίς επιτυχία. Τελικά όμως το τελευταίο υπέκυψε στην κυριαρχία των Φράγκων, που με επικεφαλής τους τον Γοδεφρείδο Βιλλεαρδουίνο έβαλαν κατόπιν και αυτοί το δικό τους λιθάρι στα οχυρωματικά έργα με προσθήκες στα τείχη και στους πύργους. Αργότερα το κάστρο πέρασε για λίγο στα χέρια των Παλαιολόγων, μετά στους Ενετούς, για να έρθουν τέλος οι Τούρκοι και να στρογγυλοκάτσουν περισσότερο από τετρακόσια χρόνια. Το 1828 η Κυπαρισσία απελευθερώθηκε μαζί με όλο τον Μοριά από τον τουρκικό ζυγό.
Ολοι οι δρόμοι που ξεκινούν από το λιμάνι, τον καινούργιο οικισμό της Κυπαρισσίας που επεκτείνεται κυρίως κατά μήκος του παραλιακού δρόμου, ανηφορίζουν για την Επάνω Πόλη.
Θέα από τη Δεξαμενή προς το κάστρο, την Επάνω Πόλη και την ακτή.
Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης / www.viewsofgreece.gr
Αφού περιπλανηθείτε στα στενά σοκάκια και στις παλιοκαιρίτικες γειτονιές με τα λαϊκά σπιτάκια και τις λουλουδιασμένες αυλές, αξίζει να κάνετε μια στάση στην πλατεία της Αρκαδιάς, όπου δεσπόζει ο θεόρατος πλάτανος και οι περίφημες κρήνες που ξεδιψούσαν για αιώνες τους κατοίκους της Επάνω Πόλης. Κοντά βρίσκεται το Λαογραφικό Μουσείο, που στεγάζεται στο σπίτι της οικογενείας του μεγάλου μας ποιητή Κωστή Παλαμά. Σε μικρή απόσταση συναντάμε το αρχοντόσπιτο της οικογένειας Χαμέρη (από τις πιο ξακουστές της περιοχής).
Ρωτήστε να μάθετε για τον θρύλο της Χαμεροπούλας (Ελένη του Χαμέρη), της πανέμορφης αρχοντοπούλας που πέθανε στο μπουντρούμι του κάστρου όταν τόλμησε να απαρνηθεί τον έρωτα του Τούρκου αγά της Αρκαδιάς.
Ο μικρός καταρράκτης. Θα τον δείτε ακολουθώντας το μονοπάτι της Νέδας που ξεκινά κάτω από το χωριό Πλατάνια.
Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης / www.viewsofgreece.gr
Σήμερα η οδός Ελένης Χαμέρη, που οδηγεί από την πλατεία της Επάνω Πόλης στο κάστρο και καταλήγει περνώντας από την Παζαρόβρυση κοντά στην οικία Χαμέρη, θυμίζει κάτι από εκείνους τους σκοτεινούς καιρούς.
Σαν διαβείτε την πέτρινη πύλη του κάστρου, θα νιώσετε τη μυρωδιά του ρετσινιού να ανακατεύεται με το δροσερό θαλασσινό αεράκι.
Από τις χορταριασμένες πολεμίστρες θα παρατηρήσετε τα λαδοπράσινα κυπαρίσσια να ξεπετάγονται μέσα από τους πυκνόφυτους ελαιώνες ακολουθώντας γραμμή παράλληλη με το βαθυγάλανο πέλαγο που σβήνει στο βάθος του ορίζοντα. Ακόμη πιο εντυπωσιακή είναι η θέα από τη Δεξαμενή, που τροφοδοτεί την πόλη με νερό από τον καιρό της Τουρκοκρατίας, καθώς δεσπόζει λίγο ψηλότερα από τον λόφο του κάστρου.
Σε υψόμετρο 1.130 μ., στις πλαγιές του Λυκαίου όρους, ξεχωρίζει ο ναός του Επικούριου Απόλλωνα.
Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης / www.viewsofgreece.gr
Ως εδώ θα σας φέρει εξαιρετικά ανηφορικός και στενός ασφάλτινος δρόμος, όμως μπορείτε να έρθετε και με τα πόδια, μια και η απόσταση από την είσοδο του Κάστρου έως τη Δεξαμενή δεν είναι μεγάλη. Στον ίδιο χώρο θα δείτε το Μνημείο της Αρκαδιανής Μητέρας, ενώ από αυτό το σημείο ο μεγάλος Γάλλος πολιτικός Ζορζ Κλεμανσό, που επισκέφτηκε την περιοχή στις αρχές του 20ού αιώνα, δήλωσε ότι απόλαυσε το πιο όμορφο ηλιοβασίλεμα των ταξιδιών του.
Αν σας αρέσει το περπάτημα, μπορείτε να ακολουθήσετε τον στενό και δύσβατο χωμάτινο δρόμο που σέρνεται στις πλαγιές του βουνού μέσα από πυκνή βλάστηση μεσογειακής μακίας και καταλήγει στο ψηλότερο σημείο που δεσπόζει πάνω από την Κυπαρισσία, όπου και βρίσκονται οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας.
Ο αρχαιολογικός χώρος της Περιστεριάς, κοντά στο χωριό Ρίζες.
Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης / www.viewsofgreece.gr
Το φυσικό θαύμα της Νέδας και ο αρχαιολογικός χώρος της Περιστεριάς
Εύκολα από τον παραλιακό δρόμο Κυπαρισσίας-Πύργου θα ανηφορίσετε στο χωριό Ράχες (6 χλμ. από Κυπαρισσία), απ’ όπου σύντομα θα προσεγγίσετε τον αρχαιολογικό χώρο της Περιστεριάς, όπου έχουν εντοπισθεί τρεις θολωτοί τάφοι ενώ έχουν ανασκαφεί σημαντικά ευρήματα του 16ου και του 15ου π.Χ. αιώνα. Να σημειώσουμε πως οι πρώτες ανασκαφές στην περιοχή ξεκίνησαν από τον Σπύρο Μαρινάτο το 1960 και συνεχίστηκαν τη δεκαετία του 1970 από τον καθηγητή Γεώργιο Κορρέ.
Μοναχικός περίπατος με φόντο το αγριεμένο Ιόνιο.
Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης / www.viewsofgreece.gr
Ακολουθώντας το ευδιάκριτο μονοπάτι που ξεκινά μπροστά από τον αρχαιολογικό χώρο, θα καταλήξετε στην είσοδο φυσικού σπηλαίου με εξαιρετικό διάκοσμο από σταλαγμίτες και σταλακτίτες όπου αναβλύζει πηγή. Ομως τα φυσικά θαύματα της περιοχής, που είναι το διάσημο πια ποτάμι της Νέδας και το φαράγγι της, θα τα δείτε λίγο πιο ψηλά, καλά κρυμμένα στο τραχύ ανάγλυφο της μοραΐτικης γης.
Από το Καλό Νερό (8 χλμ. από το λιμάνι της Κυπαρισσίας) θα τραβήξετε την άσφαλτο που φεύγει ανατολικά για Κάκκαβα (5 χλμ.) και θα συνεχίσετε για Σιδηρόκαστρο (8 χλμ.). Στόχος σας θα είναι τα Πλατάνια, το κοντινότερο χωριό στο πιο ενδιαφέρον και συνάμα στο πιο εύκολα προσεγγίσιμο σημείο του φαραγγιού της Νέδας.
Ησυχη η παραλία Στόμιο, δικαιολογημένα θεωρείται μία από τις ομορφότερες της περιοχής.
Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης / www.viewsofgreece.gr
Συνολικά από την Κυπαρισσία δεν θα χρειαστεί να καλύψετε πολλά χιλιόμετρα ασφάλτινου (αλλά με άφθονες στροφές) δρόμου. Οταν φθάσετε στο χωριό Πλατάνια, μην ξεχάσετε να γεμίσετε το παγούρι σας από τις γάργαρες κρήνες στην πλατεία. Στη συνέχεια θα ακολουθήσετε τον απότομο κατηφορικό και χωμάτινο δρόμο που συνεχίζει με απανωτές στροφές για λίγα χιλιόμετρα μέχρι την κοίτη του ποταμού.
Διασχίζοντας το φαράγγι
Από το παλιό πέτρινο γεφύρι θα δείτε για πρώτη φορά το ζωηρό ποτάμι της Νέδας να κυλά με ορμή τα διαυγή νερά του ανάμεσα σε ολόλευκους βράχους.
Από εδώ ξεκινά εύκολο μονοπάτι που οδηγεί στους δυο καταρράκτες και στο εκκλησάκι της Παναγίας, χωμένο στην αγκαλιά κάθετου βράχου.
Η απλωτή παραλία Καλού Νερού - Ελαίας είναι μία από τις μεγαλύ-
τερες της Πελοποννήσου.
Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης / www.viewsofgreece.gr
Αυτή η πεζοπορική διαδρομή με λίγη προσοχή μπορεί να γίνει βατή για όλους και σίγουρα αξίζει τον κόπο να την προσπαθήσετε. Το μονοπάτι συντηρείται σε ετήσια βάση, είναι καθαρισμένο, ενώ στα πιο επικίνδυνα σημεία του υπάρχει ξύλινη κουπαστή. Βέβαια θα ήταν ανόητο να ξεκινήσετε οποιαδήποτε παρόμοια δραστηριότητα φορώντας σαγιονάρες ή ψηλοτάκουνα παπούτσια.
Επιπλέον, αυτήν την εποχή που δεν λείπουν οι ξαφνικές νεροποντές, ένα ελαφρύ αδιάβροχο επιβάλλεται να υπάρχει πάντα στο σακίδιό σας. Αν μιλάμε, ωστόσο, για τη διάσχιση του φαραγγιού της Νέδας, η υπόθεση είναι σαφώς πιο σύνθετη και επίπονη, αφού διαρκεί περίπου 7 με 8 ώρες, ενώ σε κάποια σημεία η ψυχρολουσία είναι υποχρεωτική με το μονοπάτι να βυθίζεται στην κοίτη του ποταμού.
Από το όμορφο χωριό Πλατάνια, όπου υπάρχουν ταβερνάκια, αξίζει να ακολουθήσετε τη διαδρομή που περνά από την αρχαία Φιγάλεια και συνεχίζει έως τον σπουδαίο αρχαιολογικό χώρο του Επικούριου Απόλλωνα, πάνω στα όρια των νομών Μεσσηνίας, Ηλείας και Αρκαδίας.
Παραλίες για όλα τα γούστα
Η περιοχή της Κυπαρισσίας είναι πασίγνωστη για τις πολλές και καθαρές παραλίες της. Αν είστε τυχεροί και πετύχετε το Ιόνιο στις φθινοπωρινές καλοσύνες του, πραγματικά θα απολαύσετε τις τελευταίες βουτιές σας σε θάλασσες μοναδικές.
Νότια από το λιμάνι θα κολυμπήσετε στην παραλία Αϊ-Λαγούδης, που είναι η πιο εύκολα προσβάσιμη και εξαιρετικά δημοφιλής στους ντόπιους. Περίπου στο ίδιο μοτίβο κινείται και η κοντινή ακρογιαλιά Γιαννίτσαινα. Λίγο βορειότερα βρίσκεται η παραλία Στόμιο, από τις καλύτερες της περιοχής, με το ποτάμι να χύνεται στη νότια άκρη της. Προσεγγίζεται από τον δρόμο Κυπαρισσίας-Φιλιατρών (θα δείτε ταμπέλες) και απέχει 12 χιλιόμετρα από την Κυπαρισσία. Βέβαια τον Αύγουστο εδώ γίνεται το αδιαχώρητο, όμως αυτήν την εποχή η παραλία είναι άδεια και το κολύμπι στα νερά της γίνεται μια αξέχαστη εμπειρία.
Νότια από το λιμάνι οι ακτές Καρτελάς, Σανί, Σεργιάνι, όλες στρωμένες με άμμο, έχουν εύκολη πρόσβαση από τον κεντρικό δρόμο. Για τους πιο απαιτητικούς υπάρχει η καταπληκτική παραλία Τρύπες, που αν και βρίσκεται κοντά στο λιμάνι, δεν εντοπίζεται εύκολα (ρωτήστε στο ξενοδοχείο Apollo Art Resorts για να σας υποδείξουν το μονοπάτι). Παλαιότερα ήταν παραλία γυμνιστών, ενώ σήμερα θεωρείται η πιο ήσυχη της περιοχής.
Η απλωτή παραλία του Καλού Νερού-Ελαίας, που απέχει μόλις 6 χιλιόμετρα από το λιμάνι της Κυπαρισσίας, είναι μία από τις μεγαλύτερες σε μήκος αμμουδερές ακτές της Πελοποννήσου, με μήκος χιλιομέτρων. Αμμόλοφοι και θαλερά πευκοδάση καταλαμβάνουν μέρος της ακτής και κυριολεκτικά βρέχουν τις ρίζες τους στο κύμα.
Επί της παραλίας του Καλού Νερού θα βρείτε αρκετές ταβέρνες και συγκροτήματα ενοικιαζομένων διαμερισμάτων, όλα σε ελάχιστη απόσταση από την ακτή. Το βόρειο μέρος της παραλίας είναι ιδανικό, λόγω των τοπικών ανέμων, για wind και kite surf. Δυστυχώς, το δώρο αυτό της φύσης σε πολλά σημεία βρίθει σκουπιδιών που αφήνουν πίσω τους οι εποχούμενοι φυσιολάτρες ή εκβράζει η θάλασσα του Ιονίου. Η εικόνα με τα πεταμένα απορρίμματα έρχεται να αμαυρώσει την ανείπωτη φυσική ομορφιά της ευρύτερης ακτογραμμής που είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000 και εκτός των άλλων είναι περιοχή ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας
Caretta caretta. Περισσότερα μπορείτε να μάθετε στον σιδηροδρομικό σταθμό του Αγιαννάκη, όπου λειτουργεί περιβαλλοντικό σημείο ενημέρωσης.
Ο Απόλλωνας της UNESCO
Σε υψόμετρο 1.130 μ. στις πλαγιές του Λυκαίου όρους και πενήντα χιλιόμετρα βόρεια και ανατολικά της Κυπαρισσίας, στη θέση Βάσσες της αρχαίας Φιγάλειας, θα συναντήσετε τον επιβλητικό ναό του Επικούριου Απόλλωνα. Αρχιτέκτονάς του θεωρείται ο Ικτίνος, που μαζί με τον Καλλικράτη σχεδίασαν τον Παρθενώνα.
Ο ναός, στη μορφή που τον βλέπουμε σήμερα, κτίστηκε ανάμεσα στο 420 και το 400 π.Χ. στη θέση παλαιότερου και ήταν σε χρήση μέχρι τα πρώτα βυζαντινά χρόνια. Καθώς ο ναός ήταν αφιερωμένος στον θεό του φωτός, τον Απόλλωνα, οι αρχαιολόγοι πιστεύουν πως η κεντρική στήλη του οικοδομήματος αντανακλούσε την πρώτη ακτίνα του θερινού ηλιοστασίου, η οποία αντιπροσώπευε με έντονο συμβολισμό το αιώνιο απολλώνιο φως.
Το μοναδικό αυτό μνημείο ήταν το πρώτο από τα μνημεία της Ελλάδας το οποίο αναγνωρίστηκε από την UNESCO ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς (1986).
πηγη
